کد دستوری یا USSD(یو اس اس دی) چیست؟

کد دستوری USSD (Unstructured Supplementary Service Data) در واقع نوعی مبادله پیام بین یک موبایل و یک برنامه کامپیوتری است که در بستر جی اس ام (GSM) یا سامانه جهانی ارتباطات همراه عمل می کند. USSD یا ارسال پیام از طریق  کد دستوری مانند پیامک (SMS) یکی از پروتکل‌های مورد استفاده در شبکه GSM است.  کد دستوری (یو اس اس دی) درواقع یک قابلیت اضافی سرویس GSM است و به هزینه‌ی خاصی برای راه‌اندازی نیاز ندارد. این کدها مستقیماً به سرورهای اپراتورهای شبکه تلفن همراه ارسال می شوند و این سرورها طی فرایندی مشخص خدمات اپراتور خود را مرحله به مرحله در اختیار کاربر قرار می دهند.

مخابره پیامک از طریق یک مرکز خدمات پیام کوتاه عبور می‌کند. این مرکز پیام‌ها را ذخیره و سپس به دریافت کننده منتقل می‌کند. این درحالی است که در مخابره USSD از یک دروازه (Gateway) برای ایجاد یک نشست (جلسه | Session) باز (Open Session) میان دو موجودیت شبکه استفاده می‌شود. استفاده از Gateway در اتصال USSD ، امکان ارتباطات زمان واقعی (زنده | Real Time) و ارائه خدمات پیام‌رسانی فوری (Instant Messaging | IM) را فراهم می‌کند.

طرز کار کد دستوری (USSD) چیست؟

کدهای USSD یو اس اس دی همیشه با یک * شروع و به یک # ختم می‌شوند. پیام های USSD می توانند تا 160 کاراکتر الفبایی داشته باشند و زمان درخواست تا پاسخ 2 ثانیه طول می کشد در حالی که 6 ثانیه طول می کشد تا پیامک به تلفن همراه برسد.

کاربرد کد دستوری USSD(یو اس اس دی) چیست؟

پروتکل USSD یک خط ارتباطی را باز میکند و اطلاعات هنگامی که این خط باز است ارسال میشوند و فقط زمانی می‌توان پیام ارسال کرد که اتصال برقرار شده باشد؛ بنابراین نمی‌توان آن را با اس‌ام‌اس برابر دانست.همه‌ی ارتباطات USSD کم و بیش به یک روش شروع می‌شوند. یک کد ترکیبی از اعداد و کاراکترهای خاص ارسال می‌کنید، و شرکت مخابراتی شما از این کد استفاده می‌کند تا شما را به سمت سرویس صحیح هدایت کند.خدمات مبتنی بر پروتکل USSD‌ یا کدهای دستوری کاربردهای مختلفی در کسب و کارها دارند

خرید کد USSD 

برای راه‌اندازی یک سرویس USSD ابتدا باید یک کد USSD یا همان سرکد USSD را خریداری کرد. خرید کد USSD را می‌توان به دو روش انجام داد. یک روش خرید USSD از اپراتورهای موبایل و روش دیگر استفاده از سرویس ‌دهنده‌های USSD شخص ثالث است. 
خرید کد USSD از اپراتورهای موبایل
می‌توان کدهای USSD را از اپراتورهای موبایل خریداری کرد. در واقع با خرید یک کد دستوری یا USSD ، یک راه ارتباطی میان سرویس دهنده USSD و اپراتور تلفن همراه و به طور کلی با شبکه موبایل (GSM) برقرار می‌شود. در ایران می‌توان یک سرکد USSD را از اپراتورهای مختلفی از جمله همراه اول، ایرانسل، رایتل و سایر اپراتورها خریداری کرد. قیمت کدهای USSD بسته به تعداد رقم‌های آن متفاوت است. همچنین برخی اپراتورها بر اساس تعداد جلسه یا میزان تراکنش در هر ثانیه هزینه‌هایی را دریافت می‌کنند.
خرید کد USSD از شرکت‌های واسط
یک راه دیگر برای خرید کد USSD ، مراجعه به شرکت‌های شخص ثالث است. این شرکت‌ها علاوه بر فروش کدهای USSD که خود از اپراتورها خریداری کرده‌اند، خدمات USSD را به صورت آماده و در قالب بسترهایی مثل وب سرویس یا API نیز ارائه می‌دهند. خرید کد USSD از شرکت‌های واسط می‌تواند فرایند راه‌اندازی سرویس USSD را برای افراد یا شرکت‌هایی که قصد انجام این کار را دارند، ساده‌سازی کند و حجم کدنویسی USSD را کاهش دهد.
این شرکت‌های واسطه معمولاً یک پلتفرم مدیریت سرویس USSD را در اختیار مشتریان قرار می‌دهند تا کسب و کارها بتوانند با استفاده از این پنل مدیریتی سرویس USSD خود را راه‌اندازی و تنظیمات لازم را انجام دهند. این شرکت‌های واسط معمولاً زیرکدی از یک سرکد اصلی چندرقمی را به فروش می‌رسانند. این کار منجر به کاهش قیمت خرید کد USSD خواهد شد. 

نمونه هایی از کد دستوری USSD

کدهای دستوری یو اس اس دی هم میتوانند از طرف کاربر ارسال شود مانند هنگامی که کد مورد نظر برای باقیمانده شارژ تلفن همراه را وارد میکنیم و هم میتواند از سمت سرور برای اطلاع رسانی های مختلف کاربران ارسال گردد.کد های دستوری برای امور خیریه،کد های بیمه،پرداخت قبض و ...

تفاوت USSD و SMS چیست؟

متن ها و کدهای دستوری USSD در تلفن همراه ذخیره نمیشود در صورتی که متون SMS ذخیره میگردد. در واقع کد دستوری یا همان USSD راهی برای ارتباط لحظه‌ای است و مانند پیام کوتاه تأخیر ندارد.

مزایای کد USSD(یو اس اس دی)

• عدم نیاز به اینترنت و ارسال پیامک
• رایگان بودن سرویس ها
• در دسترس بودن
• امکان خرید شارژ مستقیم
• ثبت چند کارت بانکی در یک سیم‌کارت
• عدم نیاز به مراجعه به بانک
• قابل استفاده در تمامی گوشی ها
• بدون نیاز به نرم افزار و یا وسیله خاصی

در ایران به دلیل اینکه بستر اینترنت خیلی قوی نمیباشد سیستم بانکداری و پرداخت الکترونیک بسیار از کدهای دستوری(USSD) استفاده میکند.امنیت کدهای دستوری (USSD) پایین میباشد. یعنی اگر حتی در بهترین حالت داده‌ها بین دستگاه کاربر و ایستگاه اصلی مخابراتی رمزگذاری شود در باقی مسیر به‌صورت متن آزاد در معرض سوء استفاده است. برای رمزگذاری یو‌اس‌اس‌دی از پروتکل MAP استفاده می‌شود.